Zastrzyki przeciwzakrzepowe zawierają heparynę drobnocząsteczkową. Są powszechnie stosowane w profilaktyce żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz w leczeniu schorzeń, przebiegających z nadmiernym krzepnięcie krwi. Jak działają? Jak je prawidłowo stosować?
Zastrzyki przeciwzakrzepowe to produkty lecznicze zawierające heparynę drobnocząsteczkową. Są przeznaczone do podawania podskórnego i dożylnego. Różne produkty heparyn drobnocząsteczkowych nie mogą być podawanie zamiennie, ze względu na różną aktywność biologiczną każdego z preparatów. W trakcie ich stosowania należy zwrócić szczególną uwagę na instrukcję dotyczącą ich dawkowania i sposobu podawania.
Jakie zastrzyki przeciwzakrzepowe są dostępne na rynku?
Obecnie na rynku farmaceutycznym istnieje kilka produktów leczniczych, zawierających różne heparyny drobnocząsteczkowe. Są one dostępne wyłącznie na receptę. Wyróżnia się następujące preparaty:
- Clexane (enoksaparyna);
- Neoparin (enoksaparyna);
- Fragmin (dalteparyna);
- Fraxiparine (nadroparyna).
Jak działają zastrzyki przeciwzakrzepowe?
Niezależnie od rodzaju heparyny drobnocząsteczkowej, zastrzyki przeciwzakrzepowe charakteryzują się zbliżonym mechanizmem działania. Działają one przeciwzakrzepowo poprzez oddziaływanie na aktywność białek, biorących udział w procesie krzepnięcia krwi. Finalnie zostaje zahamowany układ krzepnięcia, a powstawanie skrzepów jest ograniczone [1-3].
Jakie są wskazania do stosowania zastrzyków przeciwzakrzepowych?
Zastrzyki przeciwzakrzepowe stosuje się w następujących sytuacjach:
- profilaktyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, szczególnie u pacjentów po zabiegach ortopedycznych, zabiegach chirurgii ogólnej i onkologicznej;
- zapobieganie żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej u pacjentów unieruchomionych z powodu ostrych schorzeń, ostrej niewydolności serca, ciężkimi infekcjami;
- leczenie zakrzepicy żył głębokich, powikłanej lub niepowikłanej zatorowością płucną;
- leczenie niestabilnej dławicy piersiowej oraz zawału serca bez załamka Q;
- leczenie świeżego zawały mięśnia sercowego;
- profilaktyka powstawania skrzepów w krążeniu pozaustrojowym podczas dializy [1-3].
Jak prawidłowo stosować zastrzyki przeciwzakrzepowe?
Heparyny drobnocząsteczkowe są dostępne w gotowych ampułko-strzykawkach, dzięki czemu pacjent jest w stanie sam wykonać sobie zastrzyk. Wstrzyknięcie najlepiej wykonać wtedy, gdy chory znajduje się w pozycji leżącej. Jako miejsce podania leku wybiera się zazwyczaj ścianę przednio-boczną brzucha, na zmianę raz po lewej, raz po prawej stronie. Alternatywnym miejscem może być udo. Kciukiem i palcem wskazującym należy chwycić fałd skóry, a następnie wprowadzić całą długość igły prostopadle do skóry — należy ją trzymać mocno palcami przez cały czas wstrzykiwania leku. Nie należy uwalniać fałdu skóry przed zakończeniem wstrzykiwania. Po zakończonej aplikacji nie należy pocierać miejsca, w które wstrzyknięto lek. Ampułko-strzykawka przeznaczona jest wyłącznie do jednorazowego użytku [1-3].
Co zrobić ze zużytą ampułko-strzykawką?
Opróżnione ampułko-strzykawki należy wyrzucać do specjalnych pojemników w aptekach, kierując ją igłą w dół. Nie należy ich wyrzucać do śmietników w domu [1-3].
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić po aplikacji zastrzyków przeciwzakrzepowych?
Heparyny drobnocząsteczkowe, tak jak każde inne leki, mogą wywołać działania niepożądane. Najczęściej pojawiają się krwawienia o różnej lokalizacji, zwiększona aktywność aminotransferaz we krwi, reakcje alergiczne oraz reakcje w miejscu wstrzyknięcia. Rzadko spotykanymi działaniami niepożądanymi są natomiast przemijająca hiperkaliemia, małopłytkowość, czy martwica skóry w miejscu wstrzyknięcia [1-3].
Bibliografia:
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Clexane
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Fraxiparine
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Fragmin