W dzisiejszych czasach podróż samolotem stanowi równie powszechny środek transportu co kolej czy samochód. Zwłaszcza że w niektórych przypadkach lot okazuje się najkorzystniejszym rozwiązaniem. Niejednokrotnie wspomina się, że osoby cierpiące na zakrzepicę bądź mające problemy z żylakami są niezwykle narażone na rozmaite powikłania. Czy w ich przypadku stosowanie leków przeciwzakrzepowych jest niezbędne?

Czy lot samolotem stanowi realne zagrożenie zakrzepicy?

 

Podróż samolotem to przede wszystkim zmiana ciśnienia, co przyczynia się do spowolnienia przepływu krwi wskutek zwiększenia średnicy żył. Ponadto nietrudno nie zauważyć, że kabina pasażerów jest miejscem o pewnych ograniczeniach:

• suche powietrze potęguje odwodnienie organizmu, które może spowodować zgęstnienie krwi
• ilość miejsca i ruchu dla pasażerów jest niewielka, a to nie ma korzystnego wpływu na pobudzenie krążenia i może potęgować szansę występowania zastojów krwi

Ryzyko zakrzepicy rośnie wraz z długością czasu lotu – krótka podróż, która trwa poniżej 2 godzin, odznacza się niewielkim niebezpieczeństwem zakrzepicy. Natomiast lot trwający ponad 8 godzin może powodować aż czterokrotnie większe ryzyko występowania zmian zakrzepowych.

Warto też wspomnieć, że istnieje grupa czynników zwiększających szansę rozwoju zakrzepicy. Mowa tu o:

• ciąży
• żylakach
• nadwadze/otyłości
• paleniu papierosów
• podeszłym wieku (+50)
• urazach kończyn dolnych
• antykoncepcji hormonalnej
• niektórych chorobach serca

Czy stosowanie leków przeciwzakrzepowych podczas lotu samolotem jest niezbędne?

 

Decyzję o zastosowaniu antykoagulantów podejmuje lekarz. Na podstawie badań i długości lotu ocenia czy pacjent jest wyjątkowo narażony na występowanie zakrzepicy lub innych problemów krążeniowych (np. obrzęki kończyn dolnych wynikające z zastoju limfatycznego). W razie obaw przed ewentualnymi komplikacjami w trakcie podróży specjalista może przepisać użycie jednorazowej dawki heparyny drobnocząsteczkowej (np. Clexane, Fraxiparyna czy Neoparin), która ma profilaktyczne zastosowanie. Niemniej jednak warto wspomnieć, że użycie aspiryny i innych leków dostępnych bez recepty o właściwościach rozrzedzajacych krew jest niewskazane! Zwłaszcza bez uprzedniego porozumienia z flebologiem bądź innym lekarzem.

Na czym polega profilaktyka przeciwzakrzepowa w trakcie podróży samolotem?

 

Większość specjalistów zgodnie potwierdza, że krótki lot samolotem (poniżej 6 godzin) nie powinien stanowić powodów do obaw – profilaktykę przeciwzakrzepową poleca się wdrożyć w przypadku długich podróży. To kilka prostych czynności, które pomogą zadbać o układ krążenia i prawidłowy przepływ krwi oraz ułatwią przeciwdziałanie potencjalnemu ryzyku występowania ryzyka zakrzepicy.

1. Bagaż podręczny zawsze należy dać nad głowę, aby móc poruszać nogami dla pobudzenia krążenia.
2. Jeżeli jest możliwość wyboru miejsca, to znacznie lepszą opcją będzie bliższe korytarza i z większą przestrzenią dla nóg – dzięki temu można wstać rozprostować kości.
3. W trakcie lotu należy regularnie nawadniać się, aby utrzymać optymalną gęstość krwi – napełnienie pęcherza zmusi też do odwiedzenia toalety i zmiany pozycji. Jednocześnie zaleca się unikać napojów alkoholowych i bogatych w kofeinę, które mają silne właściwości moczopędne i sprzyjają odwodnieniu.
4. Na podróż warto ubrać się w luźne ubranie – dotyczy to głównie dolnej części tułowia i kończyn dolnych.
5. Osoby z grupy zwiększonego ryzyka powinny wybrać rajstopy/podkolanówki kompresyjne (uciskowe), które umożliwią aktywną profilaktykę przeciwzakrzepową. Ucisk jest dostosowayny do potrzeb podróżującego.

 

Bibliografia:

1. https://pulsmedycyny.pl/zakrzepica-a-podroz-880489
2. https://www.emirates.com/pl/polish/before-you-fly/health/during-your-flight/
3. https://www.cm-terpilowski.pl/dla-pacjenta/dluga-podroz-a-zakrzepica-zyl-glebokich/
4. https://www.hellozdrowie.pl/obawiasz-sie-podrozy-samolotem-z-uwagi-na-ryzyko-zakrzepicy-zylnej-flebolog-podpowiada-jak-mozna-je-zminimalizowac/
5. https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/lista/110636,czy-powinnam-profilaktycznie-przyjmowac-heparyne-drobnoczasteczkowa-podczas-dlugich-lotow-samolotem