Antykoagulanty, czyli leki o działaniu przeciwzakrzepowym są w głównej mierze dedykowane osobom, które z różnych powodów są narażone na chorobę zakrzepowo-zatorową lub inne dolegliwości przyczyniające się do wzmożenia krzepliwości krwi. Oprócz preparatów dostępnych na receptę istnieją też leki OTC. Jakie leki przeciwzakrzepowe można zakupić bez recepty?
Rodzaje leków przeciwzakrzepowych dostępnych bez recepty
Preparaty antykoagulacyjne dość jednoznacznie kojarzą się z lekami dostępnymi na receptę np. antagonistami witaminy K czy inhibitorami czynnika Xa. Niemniej jednak pacjenci mają możliwość skorzystania z leków OTC – antykoagulantów dostępnych bez recepty, które również stanowią skuteczną formę wsparcia wobec przeciwdziałania przesadnej krzepliwości krwi i powstawaniu zakrzepów lub zatorów w naczyniach.
Aspiryna – kwas acetylosalicylowy
Jednym z najpopularniejszych leków przeciwzakrzepowych OTC jest kwas acetylosalicylowy. Popularna aspiryna, która jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, może okazać się pomocna dla układu krążenia. Podawanie jej w małych dawkach ma wartościowe właściwości w kontekście ograniczenia agregacji płytek krwi. Warto jednak pamiętać, że aspiryna może być alergenem (np. astma aspirynowa) oraz jako NLPZ wchodzić w interakcje z wieloma innymi środkami farmakologicznymi.
Przykładowe antykoagulanty z kwasem acetylosalicylowym: Acesan, Aspirin Cardio, Polocard.
Dobesylan wapnia
Właściwości tego leku dotyczą głównie naczyń włosowatych. Stosowanie dobesylanu wapnia powoduje czynność ich śródbłonka, wzrost oporu naczyniowego i zmniejszenie przepuszczalności. Z kolei wskutek zmniejszenia stężenia fibrynogenu i α1 i α2-globulin powoduje ograniczenie lepkości krwi. Ponadto substancji tej przypisuje się pozytywny wpływ na usprawnienie mikrokrążenia i krążenia obwodowego, co jest element profilaktyki powstawania obrzęków.
Przykładowe leki OTC z dobesylanem wapnia: Adproctin, Dobenox, Galvenox.
Heparyna
Choć heparyna jest lekiem dostępnym na receptę, to jednak istnieją preparaty w formie leków OTC. Ten rodzaj heparyny jest rekomendowany do użycia zewnętrznego i sprawdzi się w przeciwdziałaniu schorzeniom żył powierzchniowych np. żylakom kończyn dolnych czy zmianom zapalnym żył. Heparyna jest dostępna w postaci kremów lub żeli aplikowanych na miejsce objęte procesem patologicznych zmian.
Przykłady przeciwzakrzepowych leków OTC z heparyną: Fortiven Gel, Heparinum GSK, Lioton 1000.
Leki przeciwzakrzepowe – wskazania
Stosowanie antykoagulantów zapobiega ryzyku występowania zmian zakrzepowo-zatorowych, które stanowią bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia pacjenta. Leki te wskutek zapobiegania procesowi zlepiania się (agregacji) płytek krwi warunkują jej optymalną krzepliwość, co w konsekwencji uniemożliwia występowanie wielu niebezpiecznych powikłań dotyczących serca i układu krążenia. Do głównych wskazań stosowania leków przeciwzakrzepowych należą:
- migotanie przedsionków,
- choroba niedokrwienna serca,
- operacje kardiochirurgiczne np. wczepienie zastawki serca,
- zdiagnozowana miażdżyca naczyń lub stan przedmiażdżycowy,
- trombofilia – wrodzona tendencja do wzmożonej krzepliwości krwi,
- zapobieganie zakrzepom i zatorom wynikającym z opatrunku gipsowego,
- inne zabiegi chirurgiczne o dużym obciążeniu dla organizmu pacjenta np. endoprotezoplastyka stawu biodrowego,
- długotrwałe unieruchomienie pacjenta np. wskutek śpiączki, utraty zdolności chodu w przebiegu choroby nowotworowej, osoby starsze,
- profilaktyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej np. zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, ischemiczny (niedokrwienny) udar mózgu.
Bibliografia:
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=955
- https://pl.gsk.com/media/7387/heparinum-gsk-chpl-gsk-psc-poland-10122021.pdf
- https://www.pfizerpro.com.pl/sites/default/files/ulotka_polocard-7712-20170428000000-2746_a-20170601000634_2.pdf
