Zmiany skórne mogą rozwijać się z powodu różnych dolegliwości. Wśród nich często wymienia się chorobę zwaną zakrzepicą żylną. Czy czerwone plamy w obrębie kończyn dolnych są wyłącznie rezultatem zakrzepicy? Jakie inne schorzenia mogą wywoływać problemy dermalne w formie czerwonych plam?

Czym jest zakrzepica i dlaczego powoduje czerwone plamy na nogach?

Mianem zakrzepicy określa się chorobę układu krążenia, która powstaje wskutek powstawania skrzeplin w obrębie żył głębokich lub powierzchownych. Choroba jest przeważnie rezultatem zmian określanych zbiorczą nazwą triady Virchowa:

1. uszkodzenia ściany naczynia krwionośnego,
2. modyfikacji składu krwi np. niedobory białek C lub S,
3. upośledzonego (zwolnionego) przepływu krwi przez naczynia.

Obecność 2 z 3 wymienionych czynników sprzyja powstawaniu zmian zakrzepowych, które znacznie częściej rozwijają się w przypadku m.in. zdiagnozowanej miażdżycy, przebytego udaru, u osób otyłych, kobiet w ciąży, seniorów czy pacjentów poddanych dużym zabiegom operacyjnym. Do głównych objawów wskazujących na rozwój choroby zakrzepowej należą dolegliwości bólowe (zwłaszcza w obrębie kończyn dolnych, gdzie przeważnie są zlokalizowane zakrzepy), obrzęk, przeczulica, zwiększone odczuwanie ciepła i tachykardia.

Niemniej jednak choroba zakrzepowa powoduje też widoczne zmiany skórne w postaci czerwonych plam, które odznaczają się sinym lub bordowym zabarwieniem. Charakterystycznymi symptomami współtowarzyszącymi tym plamom są bolesne i mimowolne skurcze mięśni nóg oraz utrzymujące się uczucie zmęczenia kończyn dolnych za dnia. Co więcej, plamy skórne u osób z zakrzepicą często ulegają powiększeniu, a ich barwa ciemnieje.

Czerwone plamy to nie tylko zakrzepica

• Czerwone plamy w postaci wysypki z bąblami, którym towarzyszy uczucie świądu to w większości przypadków pokrzywka będąca rezultatem zmian alergicznych np. ukąszenia owada błonkoskrzydłego.
• Jeżeli czerwone plamy powodują nie tylko świąd, ale i nieprzyjemny zapach oraz łuszczenie się naskórka, to prawdopodobną przyczyną jest rozwój infekcji grzybiczej.
• Gdy czerwone plamy na nogach odznaczają się wypukłym kształtem i towarzyszy im ból, to prawdopodobnie problemem tkwi w tzw. rumieniu guzowatym. Jednak jest to dolegliwość samoograniczająca się, która znika w trakcie doby.
• Powodem czerwonych plam na nogach może być też atopowe zapalenie skóry. Wówczas występujące plamy powodują nie tylko świąd i zwiększoną tendencję do łuszczenia się naskórka, ale i charakterystyczne błyszczenie skóry. Natomiast powstałe z rozdrapania plam rany są niezwykle trudne do zagojenia.

Niemniej jednak należy pamiętać, że czerwone plamy skórne mogą byc rezultatem nieprawidłowej pielęgnacji ciała np. wskutek podrażnienia po depilacji, stosowania nieodpowiednich kosmetyków, zbyt mocnego wycierania skóry po kąpieli lub użycia przesadnie gorącej wody.

Jak się pozbyć czerwonych plam na nogach?

Przeciwdziałanie czerwonym plamom jest uwarunkowane od przyczyny ich występowania. Gdy problem tkwi w zakrzepicy, to wówczas leczenie bazuje na podawaniu antykoagulantów (np. heparyny drobnocząsteczkowej). W przypadku gdy zmiany skórne mają podłoże atopowe (np. AZS, pokrzywka polekowa), najczęściej rekomenduje się leki antyalergiczne (np. loratadyna, maść z hydrokortyzonem). Do przeciwdziałania infekcji grzybiczej należy zastosować maści i kremy antymikotyczne lub antybiotyki (np. mikonazol). Ponadto zalecane jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej i właściwa pielęgnacja skóry. Niemniej jednak w każdym przypadku zalecana jest wizyta u dermatologa.

Bibliografia:

1. Nowicki RJ., et al. „Pokrzywka. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.” Alergologia Polska 2020, 7(1): 31-39.
2. Kałas M., Siemiński M., Skorupa Ł. „Zakrzepica żył głębokich – czy nadal jest wyzwaniem diagnostycznym?.” Forum Medycyny Rodzinnej 2019, 13(4): 149-158.
3. Neubauer-Geryk J., Bieniaszewski L. „Zakrzepica żył powierzchownych.” Forum Medycyny Rodzinnej 2018, 12(3): 99-101.
4. Ivonye C., et al. „Generalized red rash.” American Family Physician 2012, 85(3): 271-272.